Wanneer ik voor het eerst over hem hoorde weet ik niet met zekerheid te zeggen, ik vermoed dat ik zijn foto voor het eerst zag in een artikel in het blad Inzicht, heel wat jaren terug alweer. De titel van betreffend artikel sprak me meteen aan, vind het nog altijd een fraaie vondst: ´Van branie tot jnani´. Op de site van Jan is deze te vinden, klik hier en je bent er.
Verlichte straatjongen, dat klonk me goed in de oren: ik voel in deze uitdrukking dat bevrijding niet voor een elite, maar voor iedereen mogelijk is. Bovendien roept het geen hiërarchisch en verdelend besef op dat je wel krijgt na het vernemen van titels als Sri Maharaj, Paramahansa of Leermeester.
Die indruk blijkt nu, vele jaren later, geheel stand te houden. Nu ik voor het eerst e-mail contact met Jan mag beleven, liet hij in de eerste mail al weten dat hij zich niet als leraar ziet, veeleer als vriend. Wat de afstand tussen ons nietig maakt, hem bereikbaar maakt als een straatjongen.
Als ik Jan zie en hoor spreken, geniet ik intens van hoe de getuige van dualiteit steeds vanuit rust binnen het dualisme levendig en speels optreedt, korte aanrakingen, en dan weer meteen thuis is, in volstrekte rust, op de achterste stoel. De achterste stoel is de waarnemer van de drie stoelen ervoor in de Stoelendans, die staan voor de wakende, de dromende en de droomloze slaap, een metafoor waarmee Jan vaak werkt, waarvan ik hier een film op lengte plaats die ik zelf nog nooit heb gezien. Een jongere Jan, meteen boeiend. Grappig dat iets bevrijdends zo kan boeien.
Toen ik voor het eerst over Jan zijn bestaan had vernomen voelde ik meteen affiniteit, genoot ik van de ongecompliceerde improviserende wijze van overdracht steeds weer, heel vaak zonder ook maar een woord te horen van wat hij zei. Dan was ik eenvoudig blij in een combinatie van oprechtheid, vrijheid en uitdrukkingsvaardigheid terecht te zijn gekomen, dat iedere behoefte aan filosofische uitleg verviel, het verhaal de kapstok werd voor een veel mooier beleving, die helemaal niets weet.
Karin zei niet zo lang geleden tegen mij, in de vooravond in de keuken: ¨Ik heb dit nooit gehad met een spiritueel leraar, maar Jan wil ik ontmoeten!¨ We spraken al snel over een reisje naar Frankrijk, waar Jan zijn woning heeft. Diezelfde avond heb ik een mail naar Jan laten uitgaan en de volgende dag kwam er al een terug. Sindsdien mailwisseling en de vraag of ik teksten van Wolter Keers wil redigeren. Kreeg afgelopen dag de eerste tekst. Prachtige tekst. Met wat tikfouten, op een enkele plek een vergeten woord, maar zeker geen tekst om taalkundig veel aan te veranderen. Ik hoor Wolter Keers, zijn sfeer en woordkeuze, zijn opbouw van betoog. Krijg nu zomaar ongepubliceerde teksten van de man die ik veelvuldig beluisterde en waardeer in zijn kunde metafysische kwaliteiten te ontsluiten middels een afpellende benadering van zijn gehoor. Hij was er bepaald goed in de misverstanden in al die hoofden voor hem krachtig in het licht te zetten alvorens diepere waarheden middels taal, en vanzelfsprekend zijn presentie en presentatie, voelbaar te maken. Bij mij slaagde hij daar goed in, al was hij al dood en hoorde ik hem via cassettebandjes avond aan avond opnieuw. Later kwam daar beeld bij.
Jan deed me allereerst denken aan Oom Jan, een oom uit mijn jeugd, van boeren afkomst, met zeer expressief karakter waarvan om de een of andere reden geen zonde af kwam als hij voluit ´godverdomme!´ zei. Het leek uit zijn mond een woord van liefkozing, altijd weer.
Als ik eenvoudig en stil kijk en luister naar Jan, dan is de overdracht veel meer dan woord en beeld. Het hangt van mijn terughoudendheid dan wel bereidheid me te verliezen af hoeveel van die overdracht doorkomt. Punt is dat Jan geen drempel legt, als ik er een zie moet deze uit mijn fantasie zijn ontsproten.
Het gesprek van Patrick Kicken dat hier volgt vind ik erg mooi. Patrick heeft veelvuldig met Jan gesproken, prachtige dialogen. Neem deze.
Eigenlijk promoot ik Jan niet, ik uit dankbaarheid. Ik zet niemand in het zonnetje, iemand wordt in de zon van aandacht getrokken, en ik zie het belang dan van de boodschap die ik verneem. De boodschap die ik eerder meest krachtig door Nisargadatta Maharaj vertolkt hoorde en op filmbeelden ook zag worden. Dat wil ik dan delen. Maar delen is dan toch ook weer een raar woord voor iets dat heel maakt.
Ik laat dit bericht gaarne eindigen met een video die de titel ´Ontoorlogen´ kreeg. Wat een passende term in deze dagen van wereldbrand, waarin ieders verantwoordelijkheid voor zaken weer van ingehuurde instanties dient te worden terug getrokken, wil onverdeeld bewustzijn vanaf Oorsprong weer ongefilterd de scepter kunnen zwaaien.
Aanwezig in deze stap 